The ballad of Buster Scruggs

Als een ‘gewone’ film een roman is, is The ballad of Buster Scruggs van de gebroeders Coen een verhalenbundel. En wat voor één! Of eigenlijk: Ja, wat voor één? Dat is nog niet zo gemakkelijk te zeggen. Wat wel zeker is: de zes losse verhalen hebben allemaal iets met elkaar te maken (duh!). Ik weet alleen niet precies wat. In een interview dat Bret Easton Ellis hem afnam, zegt Quintin Tarantino dat hij het script van een film als een apart kunstwerk ziet, los van de film die het moet worden. Soms schrijft hij dingen in het script die erin horen, ook al weet hij van tevoren dat ze de film niet halen. De tekst vraagt erom. Ergens, als de tekst en het beeld elkaar ontmoeten ontstaat, als het goed is, cinema. (En vanaf nu ga ik dingen uit de film verklappen, dus wie dat niet wil lezen moet niet op de link hiernaast klikken.

‘The fight to change museum wall labels’

De woordkeuze is al zo merkwaardig: ‘The fight to change museum wall labels’ – welk gevecht, door wie gevoerd? Het artikel in The Guardian springt een beetje van de hak op de tak, maar als ik het goed begrepen heb is het belangrijk om de bijschriften bij kunstwerken zo aan te passen, dat het gedrag van kunstenaars (voornamelijk: kunstenaars uit het verleden) erin wordt beschreven naar normen van de personen die de bijschriften willen aanpassen. Ik zeg het expres een beetje formeel, omdat de lachwekkendheid van het geheel dan goed uitkomt.

Fragment uit Bright Lights, Big City

Als ik de boeken die ik in de jaren tachtig las, herlees, heb ik meestal het gevoel dat ik thuis kom. Niet dat ik de dingen die in Less than zero of Bright Lights, Big City of  zelfs Gimmick! worden beschreven ooit van dichtbij heb meegemaakt, maar er stijgt een mentaliteit op uit de pagina’s die ik meteen herken, alsof ik plotseling door mijn eerste studentenhuis wandel; iemand heeft voor een week nasi gekookt en de geur hangt in het trappenhuis, een geur vermengd met de zeeplucht die uit de douche komt en de brakheid die twee kratten lege bierflesjes, al maanden in een hoek van de gang wachtend op terugkeer naar de SPAR, uitwasemen. Ik ben er weer. Hier was ik thuis. Het was een tijd helemaal zonder internet, maar mét MTV en feestjes en handgemaakte blaadjes waarin zelfgeschreven teksten stonden en feesten die een dag of drie duurden, een tijd waarover je misschien romantisch zou kunnen doen, als hij niet tegelijkertijd zo deprimerend was (en donker, ongeveer net zoals alle tijden dus). In de jaren tachtig werd de naoorlogse periode afgesloten en er werd gepreludeerd op een nieuwe tijd, maar hoe die er precies uit zou gaan zien? Daar probeerde, toen, niemand aan te denken. Het was feest en crisis. Niks aan de hand.

Ode aan Madison Young

De brandstofloze ruimtesondes in mijn hoofd,
daarvoor zocht ik een vorm. Ik kreeg respijt.

Er is een eeuwigheid waar niemand weet van
heeft en er is bijna niemand ooit geweest. Kom.

Je onderjurk maakt dat het sneeuwt in mij.
Een zijden wolk hangt nijdig tussen jou en mij.

Maar straks, je lichaam als een offerdier op bed
–rug en onderrug een rechte lijn van spijl tot spijl–

Straks is er overal een stilte waar iets waars
doorheen valt, zwaar en met geluid van slag.

© Chrétien Breukers

Madison Young is actrice en bondage-model. Ze schreef een boek: Daddy, the memoir.

In de metro (21)

De vrouw die op Florenc instapt, gaat zitten alsof ze aambeien heeft. Elke beweging van de coupé brengt haar gezicht in beroering. Af en toe verplaatst ze haar tas, van de linkerkant van haar schoot naar de rechter. Naast haar zit een man die probeert om zijn hand onopvallend in zijn broek te manoeuvreren. Niemand ziet het. Niemand? Ik zie hoe hij de hand naar binnen schuift, even rond laat woelen en na gedane arbeid kort naar zijn neus brengt om zijn eigen lucht in te ademen. De vrouw maakt het allemaal niet uit, die vertrekt om de paar seconden haar gezicht van de pijn.

Een brief aan Robert Smith

In mijn droom woonde ik in een huis dat ik niet kende. Ik had een brief geschreven aan Robert Smith en een brief aan iemand anders, ik wist niet wie. Omdat ik had gelezen dat er net postzegels waren uitgegeven, gewijd aan The Cure, misschien was er een jubileum rond de band te vieren, dacht ik: Dat is leuk, een brief aan Robert Smith frankeren met een postzegel waarop The Cure staat, misschien krijg ik wel een zegel waar hij zelf op staat, waarschijnlijk ben ik de eerste die zoiets doet en dan moet hij daar om lachen. Of glimlachen.

Fragment uit The White Album

‘We tell ourselves stories in order to live‘ – dat is de openingszin van The White Album, een essaybundel van Joan Didion. Wat je ook over het boek kunt zeggen, wit is het niet. Wel ‘gaat’ het, net zoals de gelijknamige dubbelelpee van The Beatles, over het einde van een periode, de jaren zestig, Didion schrijft over zichzelf in die periode, over haar belevenissen als journalist, scriptschrijver, schrijver, getrouwde vrouw, moeder, liefhebster van winkelcentra, al is liefhebster niet helemaal het goede woord. Ze was er een tijdlang door geobsedeerd, zoals uit het essay ‘On the mall‘ blijkt.

Het is het enige stuk waar ik hardop om moest lachen. Niet omdat het een grappig stuk is, maar omdat ze erin uit de kast komt als iemand die ooit fantaseerde over het beginnen van een eigen mall. Als zoon van een kruidenier spreekt mij dit zeer aan. Didion is van alles, maar niet vrolijk. Haar reportages, memoir-achtige stukken en essays zijn soms tot op de rand van het verdraagbare ‘depressief’. Didion schrijft over een tijd die, bij nader inzien, niet heel vrolijk was. Alles en iedereen ging eraan kapot, en toen was alles plotseling voorbij.

‘Boer Zoekt Vrouw’ en het geluk van Steffi (en Paul Verhaeghe)

Foto: website BZV

Boer Zoekt Vrouw gaat over ongelukkige mensen. Daarom was het gisteren even schrikken toen boerin Steffi en haar beoogde vriend stapelverliefd op elkaar bleken te zijn. De geest ging uit de fles en we waren getuige van een robbertje wederzijds wegsmelten. Gelukkig werd er in de andere boerderijen ouderwets getobd en geleden. Het moet niet te gek worden. Voordat je het weet kan niemand zich meer vinden in het programma. Dan is het afgelopen met dat nare gekras en gekrijs van Yvon Jaspers.

De kleur van Zwarte Piet – over racisme

Gisteren zag ik Friese mensen die voor een zwart geschminkte Zwarte Piet zijn op televisie. Ze waren net tot taakstraffen veroordeeld en dat vonden ze niet leuk. Ik dacht: ‘Je zult er maar naast wonen.’ Dat is een nare gedachte van mij, die ik niet kon onderdrukken. Vooral de man met een soort piratendoek om zijn hoofd, 200 kilo verontwaardiging in een leren jack ter grootte van een familietent gehuld, boezemde weerzin in. Elke dorpskroeg heeft wel zo’n figuur als stamgast: ‘Laat hem maar lekker, hij doet niemand kwaad.’

In de metro (20)

In de metro wordt weer gehoest en geniesd. Dit jaar heeft het langer geduurd dan anders. De geur van de zomer is nu echt weg. De ramen blijven dicht. Er wordt nog dieper gezwegen. Soms raakt de ene winterjas de andere. Dan schuiven twee mensen weg, van elkaar af. Een kind dat het nog niet helemaal door heeft blijft tegen haar moeder praten. Die wil langzaam één worden met de wand waartegen ze staat. Het kind wil weten hoe lang het nog is, of oma misschien chocolade heeft gekocht en waarom die ene meneer zijn buik te zien is.