ik kan nu niet praten (ik sta in het paleis)

Rob van Essen maakte kennis met Praag.

reddend zwemmen

1

Je mag niet klagen over de drukte in Praag als je daar zelf drie dagen lang een lichaam aan toevoegt – maar leeg is het er niet. Trage rijen bewegen zich door de smalle straten van de oude stad, over de Karelsbrug, omhoog naar de Burcht, en weer terug, alsof een filmmaatschappij bezig is met een opname waarvoor duizenden figuranten in vrijetijdskleding zijn opgeroepen, uit alle delen van de wereld. En ze hoeven weinig te doen, alleen maar een beetje rondkijken en zo nu en dan een trdelník kopen, een verondersteld traditioneel broodgerecht waarvan de stalletjes een zelfde weezoete geur verspreiden als de Nutella-winkels in Amsterdam. Qua drukte is Praag Amsterdam-over-een-paar-jaar. Maar kijk, ook dat is slechts schijnbaar. In de oude stad slaan we vanuit de beklemmende drukt een zijstraatje in naar een café dat ooit gefrequenteerd werd door Kafka en Max Brod en anderen uit diezelfde literaire kring…

View original post 2.172 woorden meer

Advertentie

Fragmenten uit: Paul Valéry, Cahiers

‘Van gevoel zou geen sprake zijn, wanneer het gevoel ergens op uit zou lopen – wanneer het in de daad of in het begrip recht op de dood afging. Maar zijn vaagheid is essentieel. Het is als de waarneming van iets doelloos. En het Ik komt inderdaad niet op een doel uit.
De aard, de essentie van het gevoel en de introering is niet te meten en staat dus tegenover gemakkelijk inpasbaar.Het is een soort definitie – en men moet het woord door het begrip onmeetbaarheid vervangen.’

‘Ieder mens bevat iets verschrikkelijk sombers, iets ongelofelijks bitters, iets dat het leven vervloekt, verafschuwt en haat, het gevoel in een val gelopen te zijn, men heeft geloofd en is bedrogen, geloofd te hebben bedonderd te zijn, veroordeeld tot machteloze woede en totale onderworpenheid, overgeleverd te zijn aan een barbaarse, onverzettelijke macht die geeft en terugneemt, die uitnodigt en in de steek laat, die belooft en verraadt en die, alsof het niet genoeg is, ons doet schamen ons bij haar te beklagen, haar als intelligentie, als voelend wezen te behandelen dat we kunnen raken.’

‘De hevigste razernij is de constatering dat kennis krachteloos ten opzichte van de pijn is. Intelligentie brengt het in kaart, beschrijft het, beheerst het en – kan niets.
Woede en schandaal.’

Uit: Paul Valéry, Cahiers, vertaald en ingeleid door Jan Fontijn, De Buitenkant, 2017

Over de (niet zo) noodzakelijke jeugdliteratuur

In een opiniestuk over de tanende aandacht voor jeugd- en kinderliteratuur op de website van Trouw citeert Bas Maliepaard de jeugdboekenschrijver Sjoerd Kuyper: ‘Het belang van jeugdliteratuur ontstijgt de boekenkast. Kinderboeken kunnen, als ze met de juiste instelling geschreven zijn, met het hart van een kind en de hand van een volwassene, van kinderen mooie grote mensen maken.’ Mij rijzen bij dit argument de haren ten berge. Ik zie die volwassene op een of andere manier meteen voor me, een wat weke persoon die deels in zijn kindertijd bleef hangen en af en toe de pedagogische zotskap opzet om vervolgens, als je echt pech hebt, op de problematiek van de tijd toegesneden (onverdraaglijk modieuze) boeken te gaan schrijven.

Tomáš Rosický in het bijna-donker

Foto: Wikipedia

Op 4 oktober is hij  37 geworden en hij speelt nog, of weer, na een verloren laatste seizoen bij Arsenal. Tomáš Rosický kwam gisteren pas in de tweede helft in het veld voor Sparta Praha. Toen hij aantrad veranderde er iets. Tot zijn komst was het ondanks de fijne sfeer in het stadion een matige wedstrijd. De spelers liepen de hele tijd op een kluitje, hieven buitenspel op als dat helemaal niet hoefde en waren vooral goed in onzuivere passes.

Rosiký maakte daar in zijn eentje een einde aan. Hij liep op het middenveld en gaf de ene fijne bal na de andere, achteloos, alsof hij alleen maar even wilde voordoen hoe het wél moest. Soms omspeelde hij iemand of zette hij een verdediger van Plzeň voor schut. Die lieten dat overigens niet ongestraft passeren, Rosický kreeg de ene schop na de andere. Een beetje eerbied voor voetbalgeschiedenis hebben ze niet in de stad waar de pils is uitgevonden. Zijn acties hadden het karakter van een wuivend korenveld, of van een hert in het bos, in de winter. Totale harmonie. Nadagen-voetbal. Bezonken meesterschap.

De zon was net ondergegaan en de lampen in het stadion flikkerden als sterren die bijna vallen en nog even zo veel mogelijk licht afgeven. Ik voelde de aandrang om even te huilen en om Rosický vervolgens ten huwelijk te vragen. En ik voelde het verlangen om ooit, al was het maar één keer, zo te kunnen voetballen. Om één keer te voelen dat het geen moeite kost. Om de kunst meester te zijn. Uiteindelijk verloor Sparta met 1-0 van Viktoria Plzeň en het was niet eens onterecht. Maar Tomáš Rosický in het bijna donker: dat neemt niemand me meer af.

Daar werd op de deur geklopt

Vorig weekend zondag, aan het eind van de dag, hoorde ik iemand de sleutel in de voordeur steken. Ik dacht dat het mijn huisbazin was, al had die gezegd weken niet aanwezig te zijn. Het geluid verdween. Even later werd er aan de voordeur van het appartement gebeld. Ik schrok en wachtte af. Niemand had zijn of haar komst aangekondigd, het zou wel een vergissing zijn. Er werd nog een keer gebeld. En nog eens. Er werd langer gebeld. Ten slotte werd er op de deur gebonsd. Ik opende de deur en keek recht in het gezicht van een man die zo dronken was dat hij zich vast moest houden aan de muur.

Eindelijk zou alles echt beginnen; over een teruggevonden gedicht

Iemand twittert een foto van mijn gedicht ‘Mes’ uit de bundel De Stoofsteeg en andere gedichten, die in 1999 bij Perdu verscheen. Volgens mij heeft Perdu nog exemplaren. Ik had het gedicht jaren niet gezien en er jaren niet aan gedacht, daarom las ik het alsof het van iemand anders was. Ik vind het een goed gedicht, al zou ik het woord ‘beklijf’ tegenwoordig proberen te voorkomen. Het is een agressief gedicht, seksueel geladen, dwingerig, – het is, kortom, een autobiografisch gedicht, zoals de meeste gedichten autobiografisch zijn, maar daarmee is het nog niet ‘echt gebeurd’. Het is autobiografisch omdat het de obsessies die ik had, of heb, probeert aan te raken. Zonder ergens voor terug te schrikken. De tegenstelling tussen het ‘harde’ mes en het ‘zachte’ vlees werkt goed. In de een-na-laatste strofe roep ik het mes op om te smelten, om net als het vlees waarin het ronddraait zacht te worden. De laatste strofe trekt dat weer terug. Niet het evenwicht, maar de agressie is hersteld.

Het wachten is op een invitatie van Aad Meinderts/Stichting P.C. Hooft

Heel benieuwd ben ik, naar de open en eerlijke besluitvorming rond de P.C. Hooft-prijzen. De secretaris, Aad Meinderts, en de stichting die de prijs organiseert kunnen dan ook geen bezwaar hebben als ik eens een kijkje in de keuken kom nemen. Toch? De twitterdiscussie over de jaarlijks toegekende oeuvreprijs en Meinderts’ reacties staan hier.

Blij voor mijn grote broer Koos. Gouden Griffel voor ‘Naar het noorden’!

— Aad Meinderts (@Aad_LetMus) 3 oktober 2017

Fragmenten uit De hotelier doet niet meer mee van Simon Vestdijk

‘In de Alpen komt geen fatsoenlijk man, dat zal iedereen met mij eens zijn. Zien wij af van een paar wetenschappelijke onderzoekers, een paar doldrieste veldheren, een paar handelsreizigers, tuk op Zwitserse kaas en horloges, dan is er voor de mens van onze tijd op die ongemotiveerde bodemverheffingen niets te zoeken. Ik vind ze ook niet mooi. Een schilderijtje van de Alpen is gruwelijk.’

‘‘‘Ja,’’ zei hij, waarna hij even opkeek en zijn glimlach liet spelen, bijna guitig, ‘‘als een schande wordt het Bonapartisme hier niet gevoeld, maar men kan er het vuurpeloton mee verdienen.’’’

‘(…) Men hoefde hem maar in een gang of in een kamerdeur te zien staan om te weten, dat dit een der sleutels tot zijn karakter was. De dwergenkoning met het doosje, dat duiveltjes baarde, en waar hij zijn hand ophield om niet de hoop méé te laten ontsnappen. Het hoofd scheef, op de tenen (of op die hoge hakken, die mij vroeger aan toneellaarzen hadden doen denken), de glimlach niet in de ogen, die even goed lokten en beloofden, ‘‘Let op, daar komt het, dat had je nooit gedacht, dit is het, het geluk op aarde, grijp het bij zijn staart, anders vliegt het weg, ik heb er maar beperkte zeggenschap over, let op, let op, en wees mij niet dankbaar…’’ Zo zou hij ook tegenover de Kleine Korporaal staan, wanneer die ooit zo gek was zich van Sint-Helena te laten lokken. Monsieur Trublet was zelf zo’n Kleine Korporaal, de bij- en erenaam past verbazend goed op hem: even klein, even parmantig, en koppig als niets ter wereld, en graag anderen overvallend, met het goede of met het kwade. Daarom hield ik ook van hem.’

Uit: Simon Vestdijk, De hôtelier doet niet meer mee, Nijgh & Van Ditmar, ’s Gravenhage -Rotterdam, 1968

Werken in een snoepwinkel

Ik was drieëndertig en de liefde moe. Zes maanden voordat ik mijn grote liefde Renate ontmoette, was mijn vriendin er vandoor gegaan met een hervormde predikant die in zijn vrije tijd naar nudistencampings ging en gebeden schreef voor gevangenen. Ze koos een mooie dag om met me te breken: mijn verjaardag.