In Nijmegen

Elf jaar woonde ik in Nijmegen en vandaag was ik voor het eerst in de tuin van het oude weeshuis en in de Steenstraat. In de Steenstraat staat het Besiendershuis. Voor de voordeur ontmoette ik een vriendin die bij een beroemde schrijftster (die enige tijd woont en werkt in het tollenaarshuis) op bezoek wilde gaan. Maar mij dus tegenkwam op straat. Toen we stonden te praten, werden we overvallen door een groepje eerstejaars, bezig met de introductieperiode. Of ze ons iets mochten vragen? Dat mocht.

Advertentie

Fragment uit Human Acts

Han Kang zegt in een interview met The Wire Review over Human Acts: ‘Humans will not hesitate to lay down their own lives to rescue a child who had fallen onto the train tracks, yet are also perpetrators of appalling violence, like in Auschwitz. The broad spectrum of humanity, which runs from the sublime to the brutal, has for me been like a difficult homework problem ever since I was a child. You could say that my books are variations on this theme of human violence. Wanting to find the root cause of why embracing the human was such a painful thing for me, I groped inside my own interior, and there I encountered Gwangju, which I had experienced indirectly in 1980.’

Een fragment uit Human Acts, een boek waarin het menselijke lichaam (zoals in De vegetariër en Wit) net zozeer het slagveld is als ‘de geschiedenis’ – de manier waarop Han Kang persoonlijke ervaringen en ‘grotere thema’s’ weet te verbinden vind ik, ik kan geen ander, minder fan-achtige (ik ben een fan van Han Kang, wie had dat ooit gedacht, ik, fan, op mijn leeftijd) formulering bedenken, verbluffend. Oh ja, het fragment:

Fragmenten uit On writing

Gisteren liep ik het bedrijfsrestaurant in. Ik had mijn telefoon, mijn sodexco-kaart en On writing van Charles Bukowski bij me, een boek met brieven of brieffragmenten die over het schrijven als ambacht gaan. De Indiase man achter de toonbank vroeg: Did you finish the other book by mister Bukowski? Heel even wist ik niet wat ik moest zeggen. Het komt niet vaak voor, op het werk, dat iemand begint over de boeken die je bij je hebt. Blijkbaar had de man gemerkt dat ik de vorige dagen met Post Office rondliep. Ik vroeg hem of hij Bukowski kende. No sir, I am here for a few months only but I intend to get to know as much of your writers as possible; I heard that Bukowski is rather controversial? Ik knikte en antwoordde: He used to be. Daarna overhandigde de man me mijn vegetarische curry met bloemkool, aardappel, aubergine en paprika en basmatirijst. Erg lekker. Wie ooit bij ons komt werken moet die zeker proberen. Twee fragmenten uit On writing:

De e-jeugd van 79-80 – #metoo in Leveroy

Op Facebook staat een filmpje van de e-jeugd van voetbalclub S.V. Leveroy uit het jaar 1979-1980. Het is een grappig ding, – alles opgenomen op het toen nieuwe en nu weer oude voetbalveld van het dorp, tegen de achtergrond van de kerk die er nog steeds staat. Je zou er weemoedig van worden. Ik werd er in elk geval even weemoedig van. Ik herinner me mijn eigen zinloze jaren bij de jeugd nog goed. Die mooie rode shirtje met die witte biezen. De gang van de kleedkamers via de hoofdingang het veld op. Het geluid van kicksen op tegels. Tijdens het kijken had ik wel even een hela-moment.

In de metro (12)

In de metro zit een zuster. Ze draagt een blauw kleed en een wit-en-blauwe kap. Ik sta naast haar en probeer haar te bekijken. Net toen ze binnen kwam, wilde ik gaan zitten, maar iets in mij gaat niet zitten als een zuster moet staan. Ze lachte naar me toen ik haar de plaats wees. Ze heeft een glimlach op haar gezicht die bij andere mensen irritant zou zijn.

Fragment uit Cathedral

Gisteren was ik voor het eerst bij een Engelstalige leesclub. Iedereen had een keuze uit de verhalen van Raymond Carver gelezen, waaronder het overbekende ‘Cathedral’. Het gesprek over het werk en over de schrijver was een oefening in nederigheid voor iemand die, zoals ik, is opgevoed met het idee dat het kunstwerk een zekere mate van autonomie bezit; de persoon van de kunstenaar is niet onbelangrijk, maar het oordeel erover staat de perceptie van het werk niet in de weg. Welnu. Ergens is er door sommige mensen een bocht genomen en die bocht heb ik gemist. De eindconclusie van bijna iedereen die ik gisteren sprak, was dat Carver een lul was en is en dat zijn werk daarom niet kan deugen. Het is cheesy. Daar zat ik, met mijn opvattingen over stijl, verhaal, literaire verbeelding, the works. Toen Carver voldoende behandeld was, werden Woody Allen en Roman Polanski nog even door de modder gehaald. Andere voorbeelden, ik weet het; ondertussen probeer ik Carver te lezen zonder aan een gewelddadige, altijd dronken, zijn gezin ontwrichtende lulhannes te denken. Een van de deelnemers zei dat Carver iemand was van de 20e eeuw, iemand die we niet meer kunnen begrijpen. 

Fragment uit Identity

Identity, in het Nederlands: Identiteit van Milan Kundera is een van zijn ‘Franse’ romans, geschreven na zijn vertrek uit Tsjecho-Slowakije in het Frans en daarmee ook het werk van de rijpere meester die hij toen was. Het gekke is: in de jaren tachtig vond ik Kundera helemaal niet bijzonder. Nu, ik ben iets ouder, heb ik hem ‘herontdekt’, of voor het eerst ontdekt. Het lijkt wel of ik zijn werk dit jaar voor het eerst ‘zie’. Misschien is Identiteit niet zijn beste boek, maar het is wel een erg goed boek. Het is een overgangsboek van zijn vroegere, complexe romans naar de laatste romans die hij schreef, de korte bijna essayistische teksten die hij nog roman noemde. Waarover later meer. Het gekke is: Kundera won nooit de Nobelprijs en waarschijnlijk zal dat bij zijn leven niet meer gebeuren. En dat is jammer. 

De eenzaamheid van Louis van Gaal

Louis van Gaal is een van de eenzaamste mensen op aarde. Niemand begrijpt hem helemaal, ook al doet hij nu al bijna 67 jaar zijn best om ons uit te leggen hoe het zit. Zelfs God krijgt niet helemaal de vinger achter de mens Van Gaal en zag hem uit zijn invloedssfeer verdwijnen. Toen Hij in 1994 de eerste echtgenote van de trainer tot zich nam, keerde de toenmalige trainer van AJAX zich af van het Roomse geloof waarin hij was opgevoed: ‘Op dat moment verloor ik mijn geloof. Ik voelde sterk aan dat ik met God niets meer te doen wilde hebben, omdat hij dit liet gebeuren. Als er een God is, moet hij de mensen respecteren!’ Van Gaal voelde zich niet gerespecteerd door God en sneed de banden door. Het is de omgekeerde wereld, de wereld van iemand die een eiland is of alleen op een eiland kan gedijen.

Fragment uit De morgen loeit weer aan

Het is op dit moment 35 graden in de schaduw in Praag. De betonnen platen waarvan de flat is gemaakt, kunnen niet meer hitte absorberen en stralen haar daarom uit. Onder mij zit iemand al uren op een Afrikaanse trommel te slaan. Hopelijk krijgt hij of zij binnenkort les. Vanochtend wandelde ik door het nabijgelegen park. Nu zit ik op het balkon en lees De morgen loeit weer aan, de korte roman van Tip Marugg. Net als The end of the affair heb ik dit boek zeker al acht of negen keer gelezen. Naar sommige boeken keer je, altijd, terug. En het is een toepasselijke titel, op dit moment. Een fragment, de openingsalinea’s van hoofdstuk 7:

Fragment uit The Prague orgy

Wat is dat nou voor een roman, The Prague orgy van Philip Roth? Ik heb geen idee. Net zoals alle boeken van Roth bevat het een hoeveelheid verhalen, alsof de auteur er geen genoeg van krijgt om die te vertellen. Hij zit naast je en zegt, jullie hebben allebei de laatste slok van het laatste glas leeggedronken en staan op het punt om de kroeg te verlaten, je kijkt er eerlijk gezegd een beetje naar uit, hij zegt, dus, Ik zal je vertellen over die keer dat ik in Praag was. En dan zijn jullie weer minstens 100 bladzijdes verder, voordat er aan naar huis gaan kan worden gedacht. Ondertussen heb je verhalen gehoord waarvan je het bestaan niet wist en die de auteur om zich heenstrooit alsof het pepernoten zijn.